天津港加快打造智慧港口
Ба Узв?ои таносули занона — тухмдон?о, найча?ои бачадон, ма?бал мансубанд. Тухмдон ?адуди ?уфти таносулии занона аст, ки дар коси хурд дар ду тарафи бачадон во?еъ гардидааст. Дар тухмдон?о ?у?айра?ои ?инсии занона — ?у?айратухм?о инкишоф меёбанд. ?айр аз он тухмдон яке аз ?адуд?ои му?имми ихро?и дарун? мебошад, ки ба хун гормон ?удо мекунад. Он фаъолияти м?ътадили узв?ои таносул ва аломат?ои дуввумини ?инси (овоз, рушди сина, баромадани м?и хоси андоми зан ва ?айра)-ро муайян мекунад. Фаъолияти тухмдон ба синни зан ва вазъи умумии функсионалии организм вобаста аст.
Узв?ои таносули дохила
[вироиш | вироиши манбаъ]Тухмдон?о
[вироиш | вироиши манбаъ]Тухмдон тавассути бандак?о дар байни бачадон ва девораи па?луии кос озодона устувор гардида, бо масори?аи к?то?е ба банди васеи бачадон овезон аст. ?ангоми буриши тухмдон фолликула?о ба назар мерасанд, ки дар он?о ?у?айра?ои ?инс? во?еанд. Фолликула?о вобаста ба зинаи инкишоф бузургии гуногун доранд. Фолликулаи боли? (?убоби Грааф) кафида, ?у?айратухм ба ковокии сифо?, аз он ?о тавассути найча?ои бачадон (найча?ои фаллопий) ба бачадон меафтад.
Найча?ои фаллоп?
[вироиш | вироиши манбаъ]Найча?ои бачадон (тухмро?а) аз кун??ои танаи бачадон ибтидо гирифта, тарафи озоди он?о дар ?авфи батн инти?о меёбад. Найча ба ?исмат?ои зерин та?сим мешавад: ?исмате, ки дар дохили девораи бачадон во?еъ аст (?исмати бачадон?), ?исмати борик (гардана), ?исмати васеъ (ампула, ки н?гаш п?пакдор аст). Девораи найча парда?ои зардоб?, бофта?, мушак? ва луоб? дорад. Пардаи луобии найча аз як тараф ба пардаи луобии бачадон, аз тарафи дигар ба пардаи ?авфи батн мерасад, яъне найчаи бачадон ба ?авфи сифо? боз мегардад. Бинобар ин, хатари аз ро?и узв?ои таносули зан ба ?авфи сифо? гузаштани сироят ву?уд дорад. Агар ?у?айратухми бордор дар найча бозмонад (мас., ?ангоми илти?оби он), ?омилагии берун аз бачадон р?й меди?ад.
Бачадон
[вироиш | вироиши манбаъ]Бачадон узви ковоки мушак? буда, дар коси хурд дар байни масона (пеш аз бачадон во?еъ аст) ва р?даи рост (пас аз он) ?ойгир мебошад. ?ангоми ?омилаг? дар бачадон к?дак инкишоф меёбад.
Бачадон аз ?аър, тана, гардана ва гардан иборат аст. Вай, одатан, шакли нокро дорад ва тарафи боло ?аъри он ?исоб меёбад. Ковокии танаи бачадон ?ангоми буриш секун?а аст; ба кун??ои боло да?анаи найча?ои бачадон, ба кун?и поён с?рохи ??яки гардани бачадон боз мешавад. Девораи бачадон аз се ?абат иборат аст: пардаи луоб? (эндометрия), пардаи мушак? (миометрия) ва ?абати зардоб? (периметрия). ?ангоми ?омилаг? бузург? ва шакли бачадон аз сабаби калон шудани нах?ои мушак та?йир меёбанд. Пас аз таваллуд бачадон тадри?ан хурд шуда, ?ариб шакли аввалаашро мегирад. Дар пиронсол?, хусусан баъди ?атъи ?айзбин?, андозаи бачадон хурд мешавад.
Пардаи луобии бачадон вобаста ба давраи ?айз та?йир ёфта, се мар?аларо аз сар мегузаронад. Низоми та?йироти давр? дар бачадон тавассути таъсири мута?обили системаи асаби марказ?, гормон?ое, ки тухмдон ?удо мекунад ва ?иссаи пеши гипофиз танзим мегардад.
Бачадон дар кос бо ёрии сифо?, бандак?о, ниём ва мушак?ои ?аъри кос устувор аст. Сифо? сат?и пешу а?иби бачадонро фаро мегирад ва ба сат?и па?л?и гузашта, бандаки васеи бачадонро ташкил мекунад, ки дар тарафи болои он найча?ои бачадон во?еанд. Гарданаи бачадон аз ?исмати ма?бал? ва ?исмати болоима?бал? иборат мебошад. ??яки гарданаи бачадон дукшакл буда, сат?и дохилиашро пардаи луобии пурчин п?шидааст. Луобпардаи ??яки гарданаи бачадон усораи иш?орие ?удо мекунад, ки бактерия?оро ма?в месозад, барои аз ма?бал ба бачадон ворид шудани ангеза?ои бемор? ро? намеди?ад. Аксуламали иш?ории усора дар ?араёни бордоршав? му?им аст, зеро он ?аракати нутфаро метезонад. Дар па?лу?ои гарданаи бачадон ва ?исми болоии ма?бал нас?и чарб? (параметрия) во?еъ аст.
Дар шароити му?аррар? бачадон дар маркази кос меистад. ?ангоми хол? будани масона ?аър ва танаи бачадон ба пеш баромада сат?и пешаш ба пеш ва поён менигарад; дар ин ?ол танаи бачадон бо гардана кун?еро ташкил мекунад, ки ба тарафи пеш боз аст. Вазъи бачадон дар кос ?ангоми ?омилаг? ва пур будани масонаву р?даи рост та?йир меёбад.
Ма?бал
[вироиш | вироиши манбаъ]Ма?бал узви мушакии найчашакл буда, 7 — 9 см дароз? дорад; вай аз боло гарданаи бачадонро фаро гирифта, гумбазе ташкил мекунад ва аз поён ба ро?и фар? боз мешавад. Ро?и фар?и духтарони бокира бо пардаи бакорат п?шида аст, ки с?рохи хурде дорад. ?ангоми му?омаати аввалин пардаи бакорат медарад. Девораи ма?бал аз се парда иборат аст.
Узв?ои таносули берун?
[вироиш | вироиши манбаъ]Ба узв?ои берунии таносули занон зи?ор (?исмати поёни девораи шикам, ки пашм дорад), лаб?ои калони фар? (аз ду чини п?ст таркиб ёфта, бофтаи пайванд? доранд) ва лаб?ои хурди фар? (дар самти дохили лаб?ои калони фар? ?ойгир буда, ?адуд?ои чарб доранд) мансубанд. Ро?и байни лаб?ои хурд даромадго?и ма?балро ташкил мекунад. Дар тарафи болои даромадго? клитор во?еъ аст, ки узви ?ассос мебошад; вай ба а?соми исфан?ии узви таносули мард мувофи? аст. Дар поёни клитор с?рохи шошабаро во?еъ аст, ки канор?ои каме гирда дорад. Дар а?иб ва поёни он сурохи ма?бал ?ойгир аст. Дар па?лу?ои ма?бал ма?рои ?адуд?ои калони даромадго?и ма?бал (?адуд?ои бартолин) боз мешаванд, ки тарашш??и он?о луобпардаи лаб?ои хурд ва даромадго?ро намнок месозад. Дар па?л??ои ?исмати поёни ма?бал пиёзак?ои даромадго? во?еанд, ки ба бофтаи исфан?ии олати таносули мардон монанд мебошанд. Дар даромадго?и ма?бал ?адуд?ои хурди чарб мав?уданд.